Veb saytlar Blog va bloggerlar XX asr oxiri – XXI asr boshlarida insoniyat o'zining global rivojlanish davriga kirdi. Texnologiyalarning mislsiz rivojlanishi ijtimoiy ishlab chiqarish qiyofasini sifatli darajada o'zgartirdi. Xozirgi zamonning ustuvor fenomenlari — globallashuv va axborotlashtirishning o'ziga xos xususiyati, ularning hamma yerga kira olishi, qit'a va mamlakat tanlamasligi va o'zaro aloqasi hisoblanadi. Axborot- kommunikatsiya texnologiyalari dunyoning rivojlangan va rivojlanayotgan mamlakatlariga ijtimoiy rivojlanishning yangi bosqichi — axborot jamiyatiga o'tishiga yordam berdi. AKTning rivojlanishiga bevosita xizmat ko'rsatayotgan sohalardan biri bu veb- saytlar va bloglardir. Veb- sayt va blog internetda axborotni muntazam ravishda tartiblash, saqlash, qayta ishlash, uzatish bilan xarakterlanadi. Boshqa tomondan, jahon o'rgimchak to'rida uzatish vositasi sifatida qo'llaniladigan har qanday kundalik ham blog bo'lishi mumkin. Bundan atigi 12 yil muqaddam 17 dekabrda kompyuter sohasini yaxshi o'zlashtirgan amerikalik Jorn Barger global tarmoqda o'zining http:// www.robotwisdom.com/ nomli sahifasini yaratdi va unga internetdan topgan yangiliklar, qiziqarli voqealar va hayot yo'lini kiritib bordi hamda uni inglizcha "web” va "log” so'zlarini biriktirgan holda "weblog”, ya'ni ‘‘voqea- hodisalarning tarmoqdagi ro'yxati‘‘ deb e'lon qildi. Avvalo, ‘‘weblog” degan atama haqida. Eng muhimi, internet tarmog'i jadallik bilan rivojlanib borayotgan bir paytda, veb-resurs hamda veblogni farqlash muhimdir. Internet tarmog'ida ‘‘resurs” so'zining mazmuni – bu internet tarmog'idan joy olgan, domen manziliga ega bo'lgan va ma'lumotlar bilan boyitilgan, shuningdek, bir qancha veb- sahifalarning yagona to'plamini tashkil etgan manbadir. Veblog esa aynan internet tarmog'ida resurslarning yangi yo'nalishdagi veb xizmatlaridan biri hisoblanadi va bu atamani jahon axborot to'ridagi vikipediya materiallariga tayansak, blog, ya'ni veblog – bu veb-saytlarning bir turkumi hisoblanib, o'z ichiga muntazam ravishda maqolalar, yozuvlar, yangiliklar, tasvirlar hamda multimediya ma'lumotlarini qamrab oladi. Bloglar, asosan, muayyan davr mobaynida qisqa ma'lumotlarni yoritib borishi bilan xarakterlanadi. Blogga bir necha yillar mualliflarning ichki kechinmalari, oilaviy hayoti, xobbilari, kasbi to'g'risidagi ma'lumotlar kiritib borilgan hamda unga oddiy kompyuter kundaligi sifatida qaralgan. Bugungi kunga kelib esa blog nafaqat foydalanuvchilarning o'z fikrlarini ifodalash vositasi, balki yer yuzining istalgan joyidan ma'lumot oluvchi manba, internetning bir bo'lagi sifatida shakllandi. Ushbu sohaning qisqa vaqt ichida ommalashib ketishi so'nggi yillarda internetda yangi soha –"blogsphere” (blog sohasi)ning vujudga kelishiga sabab bo'ldi. Biroq yaratilayotgan bloglarning hammasini ham talab darajasida deyish qiyin, chunki bloggerlar orasida bu sohani kasbga aylantirib olganlari kamchilikni tashkil etadi. Blog egalarining ko'pchiligi oddiy internet foydalanuvchilar bo'lib, ular uchun o'z bloglaridagi ma'lumotlar boshqa insonlarni qiziqtirmasligi ahamiyatsiz, ularning maqsadi o'z hayoti va bo'lib o'tgan voqealarni boshqa bir inson bilan o'rtoqlashish, xolos. Blog kundan-kunga ommaviylashgani sayin o'zining dastlabki xususiyatini yo'qotib, kengayib bormoqda. Endi unga kundalik yoki davriy elektron matbuot sifatida qarash noo'rin bo'ladi. Bloglar asosan shaxsiy, korporativ, media bloglarga va janr jihatidan esa ta'lim, turizm, siyosat, texnika, moda, muhandislik, musiqa, xabar, yangiliklar va boshqa ko'plab turlarga ham bo'linishi mumkin. Joriy yilning 1 oktyabr holatiga ko'ra, yurtimizda internetdan foydalanuvchilar soni 2,6 millionta, ya'ni 1000 fuqaro hisobiga 93,5 foydalanuvchi to'g'ri kelayotgan bo'lib, internet tarmog'iga ulanish xizmatini ko'rsatuvchi xo'jalik yurituvchi sub'ektlar soni 921ta, jamoa maskanlarining soni esa 961tani tashkil qilmoqda. Bundan tashqari, mamlakatimizdagi davlat muassasalari, ishlab chiqaruvchilar, oliy o'quv yurtlari aksariyat qismining o'z veb- saytlari mavjud. Ularga har kuni yangi saytlar qo'shilib bormoqda. Shu sababli, mavjud saytlarga biz bevosita ommaviy axborot vositalari sifatida qarashimiz mumkin. O'zbekiston Respublikasining "Ommaviy axborot vositalari to'g'risida”gi qonuniga ko'ra ham veb- saytlar OAV deb hisoblanishi mumkin. Bunday umumiy tushuncha, albatta, bloglarni ham o'z ichiga qamrab oladi.
Seshanba 
14.05.2024 
00:30 
